GABA

Absolutnie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że jeśli chce osiągać postępy w sporcie, nie może sobie pozwolić na brak snu. To właśnie w nocy organizm ma jedyną i niepowtarzalną okazję do całkowitego przestawienia się w anaboliczny tryb budowy. W czasie snu podtrzymywane są tylko podstawowe funkcje życiowe, a wszystkie „zbędne” procesy ulegają wyciszeniu. Dzięki temu zapotrzebowanie
na energię jest minimalne. W takiej sytuacji organizm może skoncentrować wszystkie siły na regeneracji tkanek, a nadwyżkę energetyczną poświęcić pełnej odnowie biologicznej.

CO TO JEST GABA?
GABA (kwas gamma-aminomasłowy) jest chemicznym związkiem organicznym, który ze względu na budowę zaliczany jest do
grupy aminokwasów. Pełni funkcję jednego z najważniejszych neuroprzekaźników ośrodkowego układu nerwowego, którego
działanie określa się jako hamujące. Kwas gamma-aminomasłowy działa za pośrednictwem receptorów GABA rozsianych niemal
po wszystkich tkankach naszego ciała. Znajdujące się w korze mózgowej komórki koszyczkowe i gwiaździste oraz zlokalizowane w móżdżku komórki Purkinjego (gruszkowe) wytwarzają pewne ilości tego związku w skutek dekarboksylacji kwasu L-glutaminowego.

Kwas gamma-aminomasłowy oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy człowieka przez wiązanie się z trzema różnymi typami receptorów błonowych: GABA-A (receptory jonotropowe) wyposażone są w kanał przepuszczający jony, który otwiera się dopiero po związaniu ligandu – kwasu gamma-aminomasłowego. Po jego aktywacji do komórki przedostają się jony chlorkowe (CL-), powodując wzrost różnicy potencjałów (hiperpolaryzację błony) i umożliwiając przekazywanie sygnałów w układzie nerwowym. Dzięki aktywacji kanału chlorkowego receptora GABA-A następuje optymalizacja przesyłu impulsów i wyhamowanie nadczynności układu nerwowego.
GABA-B (receptory metabotropowe) zlokalizowane są w zakończeniach nerwowych – tzw. synapsach. Ich aktywacja powoduje otwarcie kanału jonowego dla jonów potasowych (K+) i wapniowych (Ca 2+), które poruszają się w przeciwnych kierunkach. Receptor GABA-B związany jest ze szlakami jonowymi poprzez białko G, będące proteiną adaptorową, czyli taką, która łączy się z innymi białkami, zaś sama nie wykazuje aktywności enzymatycznej. Dzięki temu umożliwia przekazywanie sygnałów nerwowych oraz spowolnienie uwalniania neurotransmiterów dla optymalizacji żądanego efektu. GABA-C(także receptory jonotropowe) zlokalizowane są w obrębie siatkówki oka i jak do tej pory są najmniej poznane. GABA REGULUJE CZYNNOŚĆI UKŁADU NERWOWEGO Jak już wspomnieliśmy, GABA działa jako neurotransmiter, i to zarówno w centralnym układzie nerwowym (CUN), jak i w obszarze nerwów obwodowych (OUN). Receptory zdolne do wiązania tego kwasu znajdują się we wszystkich komórkach nerwowych. GABA jest neurotransmiterem o działaniu hamującym. Co to znaczy? Po związaniu się z odpowiednim dla siebie receptorem kwas gamma-aminomasłowy reguluje wydzielanie neuroprzekaźników i przesyłanie impulsów. GABA ogranicza więc nadmierne pobudzenie układu nerwowego i działa
kojąco na neurony. Jest to szczególnie istotne u osób prowadzących aktywny tryb życia, które często mają kontakt z nadmierną
liczbą bodźców, przez co ich układ nerwowy jest przeciążony. W sytuacji ciągłej stymulacji pojawiają się rozdrażnienie i niepokój.
Długotrwały stres negatywnie odbija się także na zdolnościach regeneracyjnych organizmu i bardzo często objawia się w postaci problemów z zasypianiem. GABA wiążąc się z właściwymi sobie receptorami w układzie nerwowym, delikatnie uspokaja
i relaksuje, pomaga znieść napięcie mięśniowo- nerwowe i optymalizuje przebieg fal mózgowych. Kwas gamma-aminomasłowy
może być skutecznym środkiem modulującym jakość snu, tym samym intensyfikującym nocną regenerację organizmu. Nie tylko ułatwia zasypianie, ale poprawia również jakość wypoczynku. Przyspiesza proces przejścia organizmu w najbardziejżądaną fazę snu wolnofalowego. Właśnie wtedy ciało się uspokaja, zmniejsza się częstotliwość uderzeń serca, obniża ciśnienie krwi i rozluźniają się mięśnie szkieletowe. GABA może zarówno przyspieszać osiąganie głębokiego, relaksującego snu, jak i zwiększać jego długość. Dzięki temu rano budzimy się wyspani i wypoczęci, a organizm ma niepowtarzalną szansę na pełną
regenerację. Zgodnie z opinią naukowców NASA, w przypadku suplementacji GABA istnieje możliwość efektywniejszego wypoczynku
w krótszym czasie, nawet gdy ilość snu nie przekracza optymalnych 7 h.
WPŁYW GABA NA GOSPODARKĘ HORMONALNĄ

Kwas gamma-aminomasłowy pełni jeszcze jedną niezwykle istotną dla sportowców funkcję. Jego element suplementacji korzystnie wpływa na działanie układu wydzielniczego. Związek potęguje produkcję i wyrzut jednego z najsilniejszych hormonów o działaniu anabolicznym – somatotropiny. Hormon wzrostu (GH), produkowany przez przedni płat przysadki mózgowej, wydzielany jest w największych ilościach w dwóch okresach: w trakcie fazy głębokiego snu (noREM) oraz w czasie ekstremalnego wysiłku fizycznego. GABA w połączeniu z treningiem oporowym zwiększa jego sekrecję. Dzięki temu nasz wysiłek przynosi lepsze rezultaty, a adaptacja
mięśniowa przebiega szybciej. Naukowcy przeprowadzali różne badania, które potwierdzają korzystny wpływ kwasu na
procesy wydzielnicze przysadki mózgowej. Ten aktywny neuroprzekaźnik w połączeniu z ciężkimi ćwiczeniami siłowymi oraz odpowiednią dawką snu jest w stanie zintensyfikować efekty procesów regeneracyjnych oraz wzrostowych w obszarze tkanki mięśniowej. W eksperymencie przeprowadzonym przez naukowców z University of Connecticut analizowano wpływ suplementacji GABA u 11 mężczyzn trenujących kulturystykę – średnia wieku wynosiła 23 lata. Wykonywali oni przysiady ze sztangą, ponieważ ekstremalne ćwiczenia powodują największy wyrzut somatotropiny. Ciężar wynosił 70% maksymalnych możliwości siłowych uczestników przedsięwzięcia, a trening trwał 90 minut. Okazało się, że w porównaniu do grupy, której nie podawano specyfiku, u osób suplementujących 3 g GABA dziennie poziom hormonu wzrostu we krwi znacząco się podniósł, co obrazują poniższe wykresy.
Obiecujące wyniki naukowców z University of Connecticut zostały opublikowane w Medicine & Science in Sport & Exercise (2007 r.). Okazało się także, że u badanych kulturystów oprócz hormonu wzrostu zwiększył się również poziom testosteronu oraz IGF-1 (insulinopodobny czynnik wzrostu). Przy użyciu kwasu gamma-aminomasłowego w określonych warunkach (trening siłowy) hormony te prowadzić mogą do zjawiska hipertrofi i mięśniowej. GABA jako neuroprzekaźnik ośrodkowego układu nerwowego poprawia jakość snu, a to właśnie w nocy wydzielana jest największa ilość hormonu wzrostu. Poza tym ogranicza działanie czynników stresowych i pozwala osiągnąć znacznie głębszy i bardziej efektywny sen. Dzięki temu ilość wydzielanego GH i jego anaboliczny wpływ na organizm
są jeszcze większe. Ponadto GABA wywołuje dodatkowy efekt anaboliczny i antykataboliczny, ponieważ hamuje wydzielanie kortyzolu – hormonu stresu, który destrukcyjnie wpływa na tkankę mięśniową. Kwas gamma-aminomasłowy wpływa hamująco na hormon adrenokortykotropowy (ACTH) wydzielany przez przysadkę mózgową, który z kolei stymuluje korę nadnerczy do produkcji i sekrecji kortyzolu.

DLA KOGO SUPLEMENTACJA GABa?
Środek ten będzie idealną propozycją dla osób prowadzących intensywny tryb życia zarówno pod względem fi zycznym, jak i psychicznym. Firma TREC NUTRITION wprowadziła niedawno nowość – preparat GABA 750. To produkt polecany dla najbardziej wymagających klientów, którzy pragną złagodzić skutki stresu związane z intensywnymi treningami lub pracą zawodową i jednocześnie zmaksymalizować możliwości anaboliczne organizmu. GABA 750 zawiera najczystszej postaci kwas gamma-aminomasłowy pozwalający uzyskać optymalne rezultaty przy jednocześnie niewygórowanych nakładach finansowych.
JANUSZ ZIÓŁKOWSKI